Ruina kościoła pw. Św. Michała Archanioła w Grzymałkowie

Ruiny kościoła położone są w miejscowości Grzymałków w gminie Mniów.
Historia powstania świątyni w Grzymałkowie sięga połowy XVII wieku. W 1631 roku, Hieronim Kazanowski, właściciel okolicznych dóbr wybudował drewniany kościół pw. Św. Michała Archanioła. Od kościółka powstała miejscowość o nazwie Grzymałków ( herb Kazanowskich – Grzymała).W ciągu następnego stulecia świątynia była zaniedbywana, brakowało wsparcia kolatorskiego. Według przekazów 17 czerwca 1849 roku kościół został zniszczony w wyniku przejścia gwałtownej burzy – ocalało jedynie kamienne prezbiterium. Staraniem księdza Filipa Łukawskiego a następnie księdza Franciszka Gierasińskiego w 1859 roku kościół został odbudowany. Architektem był Antoni Kurella, muratorem – Franciszek Makulski.

Kościół ma wymiary ok. 22 na 11m i wysokość 6m.
Głównym fundatorem był hrabia Eustachy Kołłątaj – bratanek wielkiego Hugona Kołłątaja – a po jego śmierci żona Barbara i syn Jan. W 1878 roku kościół został odrestaurowany dzięki funduszom ówczesnego dziedzica Gabriela Lipskiego.

Nad wejściem napis „Soli Deo gloria” (Jedynemu Bogu chwała). Kościół wybudowany we włoskim stylu, z sześcioma kolumnami wewnątrz oddzielającymi nawę główną od bocznych o połowę niższych. Prezbiterium owalne. Trzy ołtarze drewniane wsparte na korynckich filarach wykonał stolarz Edmund Rysiński. Główny ołtarz obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej – uważany był za cudowny.

Odnowiony został w 1882 r. Na zasuwie Zwiastowanie NMP. W nawie północnej ołtarz z płaskorzeźbą św. Antoniego z Dzieciątkiem Jezus. W nawie południowej obraz św. Barbary, na zasuwie Przemienienie Pańskie pędzla Joanny Ledoux, wykształconej nauczycielki rysunków i malarstwa. Lichtarze cynowe ufundowane przez Franciszka Strasza kasztelana chęcińskiego, monstrancja i krzyż z relikwiami i herbem papieża Urbana VIII stanowiły wyposażenie kościoła. W roku 1958 podjęta została decyzja o budowie nowego kościoła gdyż dotychczasowy był zbyt mały dla przeszło 8000 parafian. W 1978 roku po przeszło 20 latach budowy oddano do użytku nowy kościół w Grzymałkowie. Kościół p.w. Św. Michała Archanioła stoi opuszczony i niszczeje. Decyzją proboszcza w 2020 roku wycięto wszystkie elementy drewniane z ołtarzami włącznie, z których jedynie część znalazła się w nowym kościele a lichtarze przekazano do Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni. Nawet futryny wyrwano ze ścian – przygotowując obiekt do wyburzenia. Parafianie wraz z Fundacją im. Stefana Żeromskiego zabiegają o uratowanie kościoła i utworzenie w nim Muzeum im. Biskupa Hugona Kołłątaja.

Czytaj o innych zabytkach tutaj.